W prawie polskim organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi (OZZ) wyposażono w liczne prawne instrumenty służące realizacji ich ustawowych zadań. Coraz częstsze spory sądowe dotyczące ich wykorzystywania w praktyce pozwalają na lepsze zrozumienie obowiązujących w tym zakresie przepisów ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst: ISAP).

W najnowszym wyroku Sąd Najwyższy (sygn. akt IV CSK 653/15) odniósł się niezwykle istotnego w praktyce narzędzia, jakie ustawodawca oddał do dyspozycji OZZ, a mianowicie roszczeń informacyjnych z art. 105 ust. 2 wyżej przywołanej ustawy. Zgodnie z nim „w zakresie swojej działalności [OZZ] może domagać się udzielenia informacji oraz udostępnienia dokumentów niezbędnych do określenia wysokości dochodzonych przez nią wynagrodzeń i opłat”.

Prezentowane rozstrzygnięcie Sądu Najwyższego zapadło w trybie kasacyjnym na tle sporu między OZZ a jednym z największych krajowych podmiotów działających na polu reemisji. Jego przedmiotem były roszczenia wysunięte przez OZZ na podstawie art. 105 ust. 2 ww. ustawy a służące uzyskaniu informacji na temat programów radiowych i telewizyjnych, jakie pozwana reemitowała w zarządzanych przez nią sieciach kablowych, oraz danych na temat abonentów korzystających z tych programów.

Sąd Najwyższy zasadniczo potwierdził słuszność rozstrzygnięć sądów instancyjnych. W uzasadnieniu dokonano jednak analizy poszczególnych przesłanek ww. przepisu wobec stanowiska skarżącej, zgodnie z którym na OZZ ciążyć ma obowiązek każdorazowego uprawdopodobnienia, że przysługuje jej wobec pozwanego roszczenie o zapłatę, któremu ma służyć roszczenie informacyjne.

Sąd Najwyższy uwzględnił w swoim uzasadnieniu zarówno wnioski płynące z wykładni gramatycznej, systemowej, jak i celowościowej ww. przepisu. Ostatecznie nie znalazł jednak podstaw dla uznania powyższego stanowiska skarżącej.

W praktyce OZZ sięgają po roszczenia informacyjne w sytuacji gdy osoba, która dokonuje reemisji, odmawia współpracy z OZZ. Jak podkreślił Sąd Najwyższy w takiej sytuacji „fakt i zakres naruszenia mogą być potwierdzone jedynie za pośrednictwem skierowanych przeciwko niej właściwych środków prawnych. Informacje, pozyskane w następstwie wykonania orzeczenia, nie tylko umożliwiają dokonanie przez OZZ oceny, czy wystąpić z roszczeniem o zasądzenie ale i uprzedzają naruszyciela o takiej możliwości, co świadczy o nadaniu roszczeniu informacyjnemu również charakteru ostrzegawczego i prewencyjnego. Jego następstwem może być uniknięcie kolejnego procesu.”

Zob. AKTUALNOŚCI: Odszkodowania ryczałtowe za naruszenie praw autorskich…